ปุ๋ยพืชสด : จุลธาตุ

สาระน่ารู้เรื่องปุ๋ยพืชสด

 

ปุ๋ยพืชสดกับจุลธาตุ

 

เนื่องจากปุ๋ยพืชสดมีองค์ประกอบด้านจุลธาตุคล้ายคลึงกับพืชอื่นๆ บทบาทต่อการเปลี่ยนแปลงของจุลธาตุในดินจึงมาจากอิทธิพลต่อปุ๋ยพืชสด การเปลี่ยนแปลงสภาพออกซิเดชัน-รีดักชันของดินนาน้ำขัง เป็นเหตุให้จุลธาตุหลายชนิดละลายได้มากขึ้นและการเพิ่มปฏิกิริยาคีเลชันระหว่างอินทรียสารกับไอออนของจุลธาตุพวกโลหะ ในบรรดาจุลธาตุในดินทั้ง 8 ธาตุนั้น ธาตุที่เปลี่ยนแปลงตามสภาพออกซิเดชัน-รีดักชันของดินมากที่สุด คือ เหล็กกับแมงกานีส จึงมีอิทธิพลต่อความเป็นประโยชน์ของ 2 ธาตุนี้ด้วย

ธาตุเหล็กและแมงกานีส

การขังน้ำในดินที่ใส่ปุ๋ยพืชสด ทำให้ความเข้มข้นของเฟอรัสไอออนและแมงกานัสไอออนในสารละลายดินเพิ่มเร็วกว่าเมื่อไม่ได้ใส่ปุ๋ยพืชสด โดยความเข้มข้นของเฟอรัสไอออนในสารละลายดิน เพิ่มถึงจุดสูงสุดหลังการขังน้ำ 2 สัปดาห์ ส่วนแมงกานัสไอออนเพิ่มถึงจุดสูงสุด 1-2 สัปดาห์หลังการขังน้ำ นอกจากผลของสภาพรีดักชันอันเกิดจากการขังน้ำแล้ว อิทธิพลของอินทรียสารอันเป็นตัวรีดิวซ์ที่เกิดจากการสลายตัวของปุ๋ยพืชสด ทำให้เฟอริกออกไซด์และแมงกานิกออกไซด์ถูกรีดิวซ์ละลายได้มากขึ้น ความเข้มข้นของเฟอรัสไอออนและแมงกานัสไอออนในสารละลายดินจึงสูงกว่าการไม่ใส่ปุ๋ยพสดอย่างมาก กล่าวคือในวันที่ 14 หลังการขังน้ำ ดินที่ใส่และไม่ใส่ปุ๋ยพืชสดมีเหล็กในสารละลายดิน 60 และ 20 มิลลกิกรัมเฟอรัสไอออน/ลิตร ตามลำดับและในวันที่ 10 หลังการขังน้ำ ดินที่ใส่และไม่ใส่ปุ๋ยพืชสดมีแมงกานีสในสารละลายดิน 38 และ 10 มิลลิกรัมแมงกานัสไอออน/ลิตร ตามลำดับ สำหรับเฟอรัสไอออนและแมงกานัสไอออนในสารละลายดิน แบ่งได้เป็น 2 ส่วน คือ ไอออนและอยู่ในรูปคีเลต () ในส่วนที่ 2 เกิดขึ้นเนื่องจากอินทรียสารที่สลายจากปุ๋ยพืชสดทำหน้าที่เป็นสารคีเลตซึ่งทำปฏิกิริยากับเฟอรัสไอออนและแมงกานัสไอออน ได้คีเลตที่ละลายน้ำ สำหรับการเกิดเหล็กและแมงกานีสคีเลตในดินนาที่ใส่ปุ๋ยพืชสดเป็นดังนี้ จะเกิดมากสุดและเป็นคีเลตที่เสถียรภาพสูงสุดในช่วงที่ซากพืชมีการสลายตัวรวดเร็ว แต่คีเลตจะเหลือน้อยและมีเสถียรภาพต่ำที่สุดในช่วงท้ายของการสลายตัว เหล็กคีเลตที่ละลายน้ำได้ มีความเข้มข้นสูงสุดหลังจากขังน้ำประมาณ 7 วัน เนนื่องจากเป็นช่วงที่มีสารคีเลตมากที่สุด เมื่อเลยช่วงดังกล่าว เสถียรภาพของเหล็กคีเลตจะลดลง เฟอรัสไอออนจึงหลุดออกมา เป็นเหตุให้ความเข้มข้นของเฟอรัสไอออนในสารละลายดินเพิ่มขึ้นอย่ารวดเร็วอีกครั้งหนึ่ง แมงกานีสคีเลตเกิดเร็วกว่าเหล็กคีเลตเล็กน้อย ส่วนการเพิ่มขึ้นและลดลงก็คล้ายกับเหล็กคีเลตที่ได้กล่าวมาแล้ว

สังกะสีและทองแดง

การใส่ปุ๋ยพืชสดในดินไร่ ไม่ทำให้ความเป็นประโยชน์ของสังกะสีและทองแดงเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม แต่การใส่ปุ๋ยดังกล่าวในนาน้ำขัง มีผลต่อการละลายของ 2 ธาตุนี้ ในช่วงที่มีการขังน้ำนั้น ปริมาณสังกะสีที่สกัดได้ด้วย DTPA จะลดลง ส่วนการใช้ปุ๋ยพืชสดทำให้ความเข้มข้นของทองแดงในสารละลายดินเพิ่มขึ้น โดยอยู่ในรูปของทองแดงคีเลต

 

ในบทความถัดไป เราจะมารู้จักผลด้านอื่นๆของปุ๋ยพืชสดกันค่ะ

 

สาระน่ารู้เรื่องปุ๋ยพืชสด