การใช้ปุ๋ยพืชไร่ : หลักการ
สาระน่ารู้การใช้ปุ๋ยพืชไร่
หลักการการใช้ปุ๋ยพืชไร่
จากหลักการผลิตพืชที่ว่าด้วยการเจริญเติบโตและผลผลิตพืชขึ้นอยู่กับ
- ภูมิอากาศ
- การจัดการดินและน้ำ
- พันธุ์พืชและวิธีการปลูก
- การจัดการศัตรูพืช
สำหรับการจัดการดินยังแยกเป็นด้านความอุดมสมบูรณ์ของดิน เคมี ฟิสิกส์และชีวภาพด้วย ทุกปัจจัยที่กล่าวมานี้ล้วนมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของพืชทั้งสิ้น อย่างไรก็ตามมีหลายปัจจัยที่อยู่นอกเหนือการควบคุม เช่น ภูมิอากาศ เป็นต้น นอกจากนี้การอยู่ในเขตชลประทานหรือสามารถหาแหล่งน้ำได้เพียงพอ ย่อมมีความเสี่ยงน้อยกว่าการเกษตรในเขตน้ำฝน สำหรับการใช้ปุ๋ยเพื่อจัดการด้านความอุดมสมบูรณ์ของดิน ซึงแม้จะเป็นเพียงประเด็นเดียว แต่มีเรื่องต้องพิจารณามากมายและการใช้ปุ๋ยนั้นจะได้ผลดีก็ต่อเมื่อ ดินมีสมบัติทางฟิสิกส์ เคมีและชีวภาพเหมาะสมเป็นพื้นฐาน ตลอดจนมีสารพิษน้อย ดินมีธาตุอาหารบางธาตุไม่เพียงพอและปุ๋ยที่ให้มีธาตุอาหารตรงกับที่ดินขาดแคลน จนพืชได้รับธาตุอาหารเพียงและสมดุลกันตามความต้องการของพืชและปัจจัยอื่นๆที่จำเป็นสำหรับพืชมีลักษณะเหมาะสมทุกปัจจัย
สำหรับความสำคัญของอินทรียวัตถุและหลักการบำรุงดินด้วยปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพนั้น แต่ถ้าบำรุงดินด้วยปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพแล้ว พืชยังขาดแคลนธาตุใดอยู่อีก ก็เสริมด้วยปุ๋ยเคมี อันเป็นส่วนหนึ่งของการเกษตรที่ดีสำหรับพืชหรือการปฏิบัติแบบเกษตรที่ดีเหมาะสม () สำหรับ GAP เป็นระบบที่กำหนดแนวทางการปฏิบัติในไร่นา เพื่อผลิตพืชให้เป็นสินค้าปลอดภัย ปลอดศัตรูพืชและคุณภาพดีถูกใจผู้บริโภคในระบบนี้เน้นวิธีการควบคุมและป้องกันมิให้เกิดปัญหาในกระบวนการผลิต เปิดกว้างให้บำรุงดินแบบผสมผสาน คือวัสดุปรับปรุงดินตามความจำเป็นและใช้ปุ๋ยอินทรีย์ ปุ๋ยชีวภาพร่วมกับปุ๋ยเคมีอย่างสอดคล้องกับระดับความอุดมสมบูรณ์ของดินและเหมาะกับชนิดของพืชที่ปลูก ส่วนเกษตรกรที่สนใจด้านเกษตรอินทรีย์ ก็ศึกษาตามแนวทางเกษตรอินทรีย์
การใช้ปุ๋ยพืชไร่ ให้ทางเลือกในการแก้ปัญหาความขาดแคลนธาตุอาหารกว้างขึ้น กล่าวคือ จากการคืนซากพืชสู่ดินให้มากที่สุด ใช้ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพเป็นพื้นฐาน แต่เมื่อประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดินแล้วพบว่าดินยังขาดแคลนธาตุใดธาตุหนึ่ง ก็แก้ไขด้วยการใช้ปุ๋ยเคมี โดยเน้นธาตุหลักซึ่งมักขาดแคลนโดยทั่วไป แต่ถ้ามีผลการประเมินแสดงว่าดินขาดธาตุรองหรือจุลธาตุ สำหรับแนวทางการกำหนดชนิดและอัตราการใช้ปุ๋ยพืชไร่ จะอาศัยข้อมูลดินและระดับความอุดมสมบูรณ์ของดินหลัก เรื่องของการใช้ปุ๋ยพืชไร่นี้ จะอธิบายถึงประเภทของดินที่ใช้ปลูกพืชไร่ ระดับความอุดมสมบูรณ์ของดินและการเลือกสูตรปุ๋ยตลอดจนการกำหนดอัตราปุ๋ยสำหรับแต่ละพืช อย่างไรก็ตามก่อนที่จะกล่าวถึงการใช้ปุ๋ย จะอธิบายเรื่องการเจริญเติบโตและความต้องการธาตุอาหารของพืชนั้น เพื่อเป็นพื้นฐานสำหรับพิจารณาจังหวะเวลาการให้ปุ๋ยที่เหมาะสมและเพื่อให้ได้ประสิทธิภาพของการใช้ปุ๋ยสูงสุด