การใช้ปุ๋ยพืชไร่ : ประเภทของดิน
สาระน่ารู้การใช้ปุ๋ยพืชไร่
หลักการการใช้ปุ๋ยพืชไร่ การวิเคราะห์ประเภทของดิน
ตามที่กรมพัฒนาที่ดินได้จัดกลุ่มชุดดินเป็น 62 กลุ่มเพื่อประโยชน์ในการกำหนดวิธีการจัดการสำหรับปลูกพืชเศรษฐกิจ โดยจัดกลุ่มชุดดินที่พบในที่ราบต่ำ จำนวน 28 กลุ่ม คือกลุ่มที่ 1-25 และกลุ่มที่ 57-59 กลุ่มชุดดินที่พบได้ในที่ดอน 34 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ 26-56 และกลุ่มที่ 60-62 ซึ่งมีรายละเอียดด้านความเหมาะสมกับการปลูกพืชไร่และพืชสวน ตลอดจนวิธีการจัดการดินตามสภาพปัญหาของดินด้วย ข้อมูลข้างต้นเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อนักวิชาการ ที่มีพื้นฐานความรู้เรื่องสัณฐานวิทยาของดินและการจำแนกดินพอสมควร สำหรับคำแนะนำการใช้ปุ๋ยพืชไร่ของกรมวิชาการเกษตรวิธีหนึ่ง กำหนดตามประเภทของดินโดยอาศัยลักษณะและสมบัติที่เห็นความแตกต่างได้ง่าย โดยระบุประเภทของดินตามเนื้อดินและสีดิน จึงเป็นการนำเอากลุ่มชุดดินบางกลุ่มมารวมกัน ให้เหลือจำนวนประเภทของดินน้อยลงและง่ายต่อการจำจด เช่น ดินเหนียวสีดำ (มาจากกลุ่มชุดดินที่ 52 และ 54) ดินเหนียวสีน้ำตาลและดินเหนียวสีแดง (มาจากกลุ่มชุดดินที่ 27, 29 และ 40) ดินร่วนเหนียวสีน้ำตาล (มาจากกลุ่มชุดดินที่ 33) ดินทรายและดินร่วนทราย (มาจากกลุ่มชุดดินที่ 35, 43 และ 44)
ประเภทของดินปลูกพืชไร่ จำแนกตามเนื้อและสีดิน ดังนี้
– ดินเหนียวสีดำ อยู่ในอันดับ Vertisols และ Mollisols อยู่ในดินชุด ลพบุรี ชัยบาดาล ตาคลี สบปราย สมอทอด บุรีรัมย์ วัฒนา
– ดินเหนียวสีน้ำตาลและดินเหนียวสีแดง อยู่ในอันดับ Ultisols และ Oxisols อยู่ในดินชุด ประทิว แม่ริม แม่แตง เขาใหญ่ ท่าใหม่ หนองบอน สันป่าตอง ปากช่อง บ้านจ้อง หนองมด โชคชัย สูงเนิน เชียงแสน วังไฮ
– ดินร่วนเหนียวสีน้ำตาล อยู่ในอันดับ Entisols, Inceptisols และ Alfisols อยู่ในดินชุด กำแพงแสน มวกเหล็ก ธาตุพนม หินซ้อน ม่วงค่อม ท่าลี่ นครสวรรค์
– ดินทรายและดินร่วนทราย อยู่ในอันดับ Entisols, Ultisols และ Inceptisols อยู่ในดินชุด โคราช สตึก วาริน ยโสธร น้ำพอง ห้างฉัตร สัตหีบ
ระดับความสมบูรณ์ของดิน
การจัดระดับความอุดมสมบูรณ์ของดิน ใช้ข้อมูล pH ของดิน ปริมาณอินทรียวัตถุ ความจุในการแลกเปลี่ยนแคตไอออน (CEC) ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (สกัดด้วยสารละลาย Bray 2) โพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ ตลอดจนธาตุรองและจุลธาตุที่สกัดได้ สำหรับการจำแนกระดับความอุดมสมบูรณ์ของดินเพื่อเป็นแนวทางในการใช้ปุ๋ยธาตุหลักกับข้าวโพด โดยปกติดินที่มีอินทรียวัตถุสูงกว่า 2.5 % นอกจากจะปลดปล่อยไนโตรเจนในรูปที่เป็นประโยชน์ได้ค่อนข้างมากแล้ว ยังมีศักยภาพในการให้ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม ธาตุรองและจุลธาตุในรูปที่เป็นประโยชน์ได้ค่อนข้างดีด้วย ซึ่งหลายธาตุมีแนวโน้มที่จะเพียงพอสำหรับพืช หากใช้ปุ๋ยเคมีเพื่อเสริมบางธาตุก็ใช้ในอัตราต่ำ ซึ่งแนวทางในการจำแนกระดับความอุดมสมบูรณ์ของดินเพื่อเป็นแนวทางในการใช้ปุ๋ยธาตุหลักสำหรับข้าวโพด แบ่งได้ดังนี้
– ในดินที่มีระดับความอุดมสมบูรณ์ต่ำ จะมีอินทรียวัตถุ น้อยกว่า 1% มีฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ น้อยกว่า 10 มิลลิกรัม.P/กิโลกรัม มีโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ น้อยกว่า 60 มิลลิกรัม.K/กิโลกรัม
– ในดินที่มีระดับความอุดมสมบูรณ์ปานกลาง จะมีอินทรียวัตถุ 1 – 2 % มีฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ 10 – 15 มิลลิกรัม.P/กิโลกรัม มีโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ 60 – 100 มิลลิกรัม.K/กิโลกรัม
– ในดินที่มีระดับความอุดมสมบูรณ์สูง จะมีอินทรียวัตถุ มากกว่า 2% มีฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ มากกว่า 15 มิลลิกรัม.P/กิโลกรัม มีโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ มากกว่า 100 มิลลิกรัม.K/กิโลกรัม
สาระน่ารู้การใช้ปุ๋ยพืชไร่